Osman Gazi
Sayın Ord. Prof. İsmail Hakkı UZUNÇARŞILI’nın OSMANLI TARİHİ 1. Cilt kitabından:
- “İttifak ol esnada Ertuğrul Bey doksan üç yaşında ahrete intikal edip Söğüt’te defnettiler; göçer evler (aşiretler) bazı Osman’ı ve bazı Ertuğrul karındaşı Osman’ın ammisî Dündar’ı bey kılmak istediler. Amma kendü kabilesi Osman’a vecib görüp el altından haber gönderip söyleştiler. Dündar dahi halk ortasına gelicek halkın Osman’a meyi ve itikadın göricek beylikten vaz geçip ol dahi Osman Gazi’ye biat etti” (Neşrî, Türk Tarih Kurumu yayını, s. 28, 29).
highlight @ loc. 1831-1834
- Dündar Bey, Osman Bey’in reisliğini bir türlü hazmedemiyerek münasip bir fırsat bekliyordu; hattâ rivayete göre Bilecik ve Yarhisar Rum beylerinin Osman Gazi’yi Öldürmek için tertip ettikleri tuzaktan Dündar Bey’in de haberi varmış. Osman Bey bu hâdiseyi bastırdıktan sonra 1298’de amcasını öldürmüştür (Hayrullah efendi c, 2, s, 46). Neşri tarihi (Cihannüma) de Bilecik beyinin yakalanmasına mâni olduğu için Osman Bey’in, amcasını okla öldürdüğünü beyan edip kabrinin Köprühisar’dan Çakır pınarına giden yol üzerinde olduğunu söyler (s. 94’95J. Tahrir defterinde (Başvekâlet arşivi No. 453, varak
highlight @ loc. 1834-1839
- “Uçtaki Türk beyleri Oğuz’un her boyundan uc tarafında Tatar şerrinden korkup yaylarlar ve kışlarlardı; rüzgârla, karşu Tatardan incinenler uca gelip çoğaldılar, filcümle ol illerin beyleri ve kethüdaları cem olup Osman Bey katına geldiler ve meşveret kıldılar çok kal-ü kıldan sonra sözleri ihtiyarî bu oldu ki, ettiler Kayıhan hod mecmu Oğuz boylarının Oğuz’dan sonra ağaları ve hanlarıydılar ve Günhan’ın vasîyyeti Oğuz töresi mucibince hanlık ve padişahlık Kayı soyu varken özke boyı, banlarının soyuna hanlık ve padişahlık değmez; çün şimdengeru Selçuk sultanlardan bize çare ve meded yoktur memleketin çoğu illerden çıktı, tatarlar, üzerlerine gereği gibi müstevli oldu. Merhum Sultan Alaüddin Keykubad’dan dahi size safâ-i nazar olmuştur. Siz harı olun ve biz kullar, sultanımız hizmetinde bu tarafta gazaya meşgul olalım dediler. Osman bey rabrnetullah dahi kabul etti” (Yazıcı zade Selçuknâmesi ve ondan naklen Ruhî tarihi, Prof. Mükrimin Ymarıç nüshası). Bu rivayetlere göre Osman Bey’in Oğuzların ittifakiyle kendilerine baş olması Bilecik kalesinin zabtından evvel ol uyor.
highlight @ loc. 1840-1848
- Osman Bey’in silâh arkadaşı olarak Samsa Çavuş, Konur alp, Akçakoca, Ay gut alp, Gazi Abdurraman gibi ayrı ayrı aşiret beyleri de Osman Bey’in idaresi altında olarak istilâ hareketi esnasında beraber çalışıyorlardı.
highlight @ loc. 1849-1851
- Osman Bey’in Ahilerle Münaeebeti Osman Bey’in faaliyeti esnasında Ahilik ve Babaîlik olarak iki mühim tarikat vardi. Ahî reislerinden olup Eskişehir civarında İtburnu mevkiinde tekkesi bulunan Şeyh Edebalı, o havalinin en itibarlı ve sözü geçen ululamadandı; tahsilim Mısır’da yapmış olan Edebalı’nın kızı Malhon hatunu Gazi Osman Bey almış ve bu suretle Ahilerin nüfuzundan istifade temin etmişti. Nitakim Şeyh Mahmud Gazi, Ahî ŞemsedTtîn “ve oğlu Ahî Hasan ve sonradan Osmanlılarda kadı, kazasker ve vezir olan Cendereli (meşhur tabiriyle Çandarh) Kara Halil de Ahilerden olup bunların hepsi Osmanlı beyliğinin kurulmasında ve büyümesinde hizmet etmişlerdi.
highlight @ loc. 1851-1856
- Âşık Paşa zade (s. 6 uc 3>5) Neşri (s, 82, 83) Malhon Hatun diyorlar. Oruç bey tarihinde (s. 9, 12) Kâbia Hatun deniliyor. RüstemPaşa tarihinde bu isim Bâlâ Hatun dîye geçiyor. Osmanlı tarihleri, Edebalı’nın kızından Orhan ile Alâüddin’in doğduklarım yazarlar. Halbuki Orhan Gazi’nin 1324(724 H.) tarihli vakfiyesinde Mal Hatun binti Ömer Bey kaydiyle bu hanımın Şeyh Edebalı*-nın kızı olmadığı görülüyor. Edebalı’nın kızının adı B âla Hatun olup ihtimal bu hanim yalnız şehzade Al âüddin’in valdesidir. Osman Gazi oğlu Orhan’la sefere çıkarak diğer oğlu Alâüddin’i Yenişehir’de bıraktığına göre bunun henüz küçük yaşta olduğu da anlaşılıyor. Mal Hatun ile Bâlâ Hatun’un ayrı ayrı Osman’ın zevceleri olduğu malûm olup bunlardan Mal Hatun’ın Orhan’ın valdesi olduğunu anlayoruz. Osmanlı resmî kayıtları yanlış olarak Orhan’ın dedesinin Edebalı olduğunu gösteriyorlar.
highlight @ loc. 1858-1865